Article content

به گزارش صنعت نما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی،دکتر رسول زارع امروز در نشست با خبرنگاران با اشاره به شش وظیفه اصلی سازمان از جمله تحقیق، آموزش، ترویج، تولید محصولات فناورانه، نظارت بر تولید، نگهداری، شناسایی و حفظ تنوع زیستی در کشاورزی را از اولویت های سازمان برشمرد که در کنار سایر حوزه ها مانند علوم شیلاتی، دامی،ارقام زراعی و باغی و منابع طبیعی از جایگاه خاصی برخوردار است.
وی موضوع مدیریت زیستی و ذخایر ژنتیکی را یکی از پنج برنامه کلان سازمان دانست که با عنوان "علم و فناوری تنوع زیستی و منابع ژنتیکی" از حدود دوسال قبل شروع شده و کلیه پروژه های تحقیقاتی را تحت پوشش قرار می دهد.
دکتر زارع برنامه دیگری با عنوان "شورای عتف" (شورای علوم تحقیقات و فناوری) را از جمله طرح های کلانی دانست که در حوزه شناسایی ذخائر گیاهی، دامی و آبزیان، میکروارگانیزم ها و نرم تنان انجام می شود. وی اهمیت تنوع زیستی و موجودات زنده را به عنوان یکی از منابع پایه کشاورزی در کنار آب، خاک و اقلیم، مهم ارزیابی کرد و بیان داشت: سازمان تحقیقات طی 80 سال گذشته شناسایی و حفاظت از منابع ژنتیکی را در دستور کار خود قرار داده و با سایر کشورها در این زمینه همکاری دارد و مجموعه های تنوع زیستی بطور خاص گیاهان، جانوران خصوصا بندپایان ، حشرات و قارچ ها را نگهداری می نماید.
وی با اشاره به حدود 350 هزار گونه گیاهی که تا به حال در جهان شناسایی شده اظهار داشت: در ایران با اقلیم های متنوع، حدود 8000 گونه گیاهی گزارش شده که همگی خاص اقلیم آب و هوائی ایران هستند و از آنجا که گیاهان منبع حیات و تولید کنندگان انرژی هستند ما در سازمان به تنوع زیستی به عنوان یک بسته نگاه می کنیم. همچنین موسسه گیاه پزشکی در هرباریوم گیاهی خود 80000 نمونه نگهداری می نمایند و در کنار آن کلکسیون حشرات را دارند , 25 هزار گونه در مجموعه نگهداری می شود و هرباریوم قارچ های زنده وزارت جهاد کشاورزی که همه در مجامع علمی ثبت جهانی شده است.
در این نشست، رئیس موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور نیز با بیان اینکه ذخائر ژنتیکی ثروتی است که برای نسل های آینده نگهداری می شود، اظهار داشت: موسسه گیاهپزشکی با توجه به اهمیت سلامت و امنیت غذایی و نقشی که در زمینه کنترل طبیعی و شناسایی آفات و بیماری های گیاهی دارد به حفظ و شناسایی ذخایر ژنتیکی توجه زیادی داشته است.
دکتر ابراهیم ابراهیمی با تشریح فعالیت های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی که یکی از قدیمی ترین موسسه های تحقیقاتی کشور است، اظهارداشت: این موسسه با 6 بخش مربوط به ذخائر ژنتیکی به عنوان بزرگترین مجموعه غرب آسیا شناخته شده و دارای حدود چهار میلیون و سیصد هزار نمونه زنده و غیر زنده می باشد.
رئیس مؤسسه گیاه پزشکی کشور با تاکید براینکه نزدیک به 100 هزار نمونه گیاهی ، 80 هزار گیاه و 20 هزار قارج، 2500 کشت زنده قارج وبیش از چهارمیلیون نمونه حشره درموزه های این مؤسسه وجود دارد یاد آورشد : 7000 نمونه غیرزنده از جمله جوندگان پرندگان پستانداران عنکوبت ها، کنه ها حلزون وبیش از 1000 نمونه نماتد و بیش از 2300 نمونه "پروکارین ها" و نمونه های ارزشمند "تیپ" در مجموعه می باشد.
دکترابراهیمی همچنین بیان داشت، 1200 مقاله علمی برای توصیف این نمونه ها تا به حال منتشر شده است که نشان دهنده ارزش آنها در مستندسازی علوم و بانک مطالعات فردی است.
وی با اشاره به اینکه حفظ این مجموعه بزرگ که طی 80 سال با صرف وقت و هزینه بسیار میسرشده است، اطلاعات این ذخایر از نظر انواع، سابقه و پراکنش آفات، و مسائل قرنطینه حائز اهمیت زیادی بوده و مرجع مطالعات دانشجویان و محققان می باشد.
دکتر ابراهیمی با معرفی هرباریوم وزارت جهاد کشاورزی با نام "ایران" آن را بزرگترین مجموعه گیاهی دانست که به عنوان 26 اثر ملی کشور در فهرست هرباریوم های جهان به ثبت رسیده است. همچنین مجموعه قارچ های هرباریوم زنده ایران که در فهرست فدراسیون جهانی میکروارگانیزم ها و موزه جانورشناسی کشاورزی که در 5 اکتبر 2016 با نام موزه جانورشناسی ایران به ثبت رسیده است.
در این نشست،دکتر عسکری قائم مقام معاونت پژوهش و فناوری در توضیحاتی، اهمیت مجموعه گیاهشناسی مستقر در سازمان تحقیقات را با قدمت، اهمیت و نقشی که در علم و حفظ ذخائر ژنتیکی دارد بیان داشته و افزود: کل مجموعه اعم از باغ کشاورزی از نظر تنوع گونه و تمام کلکسیون ها و منابعی که در غالب بانکهای ذخائر ژنتیکی دارد، در سال 1390 به ثبت میراث ملی و فرهنگی کشور رسیده و تنها موسسه تحقیقاتی و پژوهشی در کشور است که تمام مجموعه های آن، ثبت میراث ملی و فرهنگی شده است .
در نشست خبری امروز، مجری مسئول تدوین علم و فناوری و تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی نیز بیان داشت: از ابتدای سال 1393 و توجه بیشتری که به تفکر سیستمی در برنامه های تحقیقاتی آموزشی و ترویجی سازمان شد و با مرور تجرییاتی که سایر کشور ها در این زمینه داشتند، مولفه های اصلی تحقیقات تعیین گردید و در کتابی با عنوان "مبانی برنامه ریزی استراتژیک سازمان" به چاپ رسید.
دکتر محسن مفیدی نیستانک، افزود:یکی از این مولفه ها اصلی تحقیقاتی سازمان از جهت برنامه ریزی، ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی بوده و همچنین بسیاری از محصولات کشاورزی خواستگاه شان فلات ایران است.
وی بیان کرد:سازمان تحقیقات عهده دار بسیاری از مسائل حاکمیتی تحقیقاتی کشور است و بسیاری موسسات مرتبط با ذخائر ژنتیکی و تنوع زیستی در حوزه فعالیت سازمان می باشند. دکتر مفیدی گفت:با بررسی که انجام شده از اواسط سال 95 وضیعیت فعلی و وضعیت هدف را مشخص کرده و وضعیت هدف همان افق 1404 می باشد بنابراین در طی دو برنامه ششم و هفتم شاخص های کمی تبیین شد تا بتوانیم در منطقه رتبه اول را داشته باشیم .
وی با اشاره به شتابی که تحقیقات بخصوص در دولت یازدهم داشته این نوید را داد که تحقیقات از ابتدای سال 97 سرعت بیشتری به تنوع زیستی و بهره برداری پایدار از ذخائر ژنتیکی خواهد داشت .
دکتر مفیدی با بیان اینکه تا دو ماه آینده "سند برنامه ریزی استراتژیک تنوع زیستی و ذخائر ژنتیک" سازمان تا افق 1404 را نهایی خواهیم کرد، پیگیری های بعمل آمده در این زمینه را بخشی از خروجی های این برنامه ریزی در اقتصاد مقاومتی نام برد و با تاکید براینکه این سند مراحل نهایی را می گذراند آن را در حوزه ذخایرژنتیکی کشور بسیار با اهمیت دانست .
وی با اشاره به اینکه اولین هدف این برنامه نگاه تلفیقی به تحقیقات از موسسه محوری به موضوع محوری است، ارائه گزارش ادواری از برنامه های استراتژیک و ذخائر ژنتیکی را یکی دیگر از اهداف نام برد و با تشریح اینکه مسئول برنامه هرساله در انتهای سال گزارشی را از اجرای پروژه به ریاست سازمان ارائه می نماید و هماهنگی های لازم را انجام می دهد برنامه تنوع زیستی را یک رهبرد در بخش تحقیقات کشاورزی عنوان کرد.
خبرنگاران پس از جلسه مصاحبه از نزدیک از هرباریوم و موزه زیستی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور بازدید کرده و کارشناسان مؤسسه گیاه پزشکی کشور، دکتر هلن عالی پناه و دکتر فریبا مظفریان توضیحات لازم در مورد مجموعه های مختلف ارائه کردند.