زهره حیدرپور
ما در طول سال، مراسم و جشنوارهها و نمایشگاهها مرتبط با سینما یا تولیدات سینمایی کم نداریم. هر کدام با عیار مشخص دولتی و مردمی هستند. هر کدام هم در برهههای مختلف به صورت متفاوت رخ مینماید. نمونه برجسته شاید جشنواره فجر باشد. همین جشنواره با اینکه اغلب پس از اتمام با عباراتی چون اجحاف در حق فیلمها یا بازیگران یا کارگردانان و... رقم میخورد به هر حال ماوایی برای نشان دادن میزان جنبه فیلمسازان! و هنرنمایی سایر عوامل از جمله بازیگران و بخشهای هنریتر تولید فیلم در هر سال است. هر سال هم، با عیار مختلف، توجه عامه و علاقمندان سینما و تماشاچیان حرفهایتر سینما را به دنبال دارد. آن سوی دیگر چنین جشنوارههایی جشن منتقدان هم وجود دارد. این جشنواره به تناسب آنچه از نام آن برمیآید خاستگاه هنری دارد و در میان جشنوارههای داخلی، سنجه قابل اعتنایی است برای ارزیابی سطح هنری و فنی تولیدات سینما. در این سو و آن سوی سینمای ایران با متر و معیارهای گوناگون و مهمتر از همه نحوه مدیریت بُرههای و متغیر آن که نه از سر پویایی بلکه از روی عدم برنامه منسجم است، جشنوارههایی هم برای حمایت از بخشهای مهجورتر سینمای ایران در نظر گرفته میشود. جشنواره کودک و نوجوان یا برنامههایی که از سوی شهرداریها برای تقویت حوزههای فرهنگی و ارتقای سطح شهروندی ترتیب داده میشود از این دست موارد است. به علاوه همه اینها، جشنوارههایی خصوصی هم وجود دارد که به عنوان نماینده بخش خصوصی تاثیرپذیری کمتری دست کم در اشکال متعارف نسبت به جشنواره ها و برنامه های دولتی دارند.
برگزاری این رویدادهای سینمایی در سطوح مختلف معرف بخشهای تعمیمی سینمای کشور و نشانگر سطح اهمیت سینما در بدنه دولت است که در حال حاضر با اقتضای سیستم اداری کشور و متناسب با پارامترهای جاری در سیستم دولت-مردم، خواه ناخواه از مهمترین موتورهای محرک فرهنگی کشور است.
تاریخ برگزاری هر کدام از این رویدادهای سینمایی با دلیل نامگذاری آن تناسب دارد. مانند جشنواره فجر که هر سال بهمن ماه در دهه فجر برگزار میشود. با اینکه ممکن است برگزاری برخی از جشنوارهها چند روز این ور و آن ور شود، اما آنچه اهمیت دارد، موضوعیت داشتن برههای از زمان است که با رویداد مدنظر ارتباط معنایی یا تلویحی برقرار میکند. مسالهای که در تعیین روز ملی سینما دیده نمیشود.
۲۱شهریور به عنوان روز ملی سینمای ایران در تقویم ثبت شده است و این در حالی است که طبق بررسیهای صورت گرفته 21 شهریور هیچ ارتباطی با هیچ رویدادی که به توان غیر مستقیم آن را به سینما وصل کرد ندارد. در این روزِ به خصوص در سینمای ایران هیچ اتفاق خاصی رخ نداده که مبنایی برای روز ملی سینما باشد. توضیح بیشترش این است که ظاهرا قرار بوده روزی که میرزا ابراهیم خان عکاسباشی برای نخستین بار پشت دوربین فیلمبرداری قرار گرفت و مراسم «جشن عید گل» را فیلمبرداری کرد، به عنوان «روز ملی سینمای ایران» در نظر گرفته شود اما مسئولانی که برای نامگذاری روزهای خاص تصمیم میگیرند، ظاهرا به دلیل خلوت بودن و زیبا بودن عدد بیست و یک، روز 21 شهریور را بهعنوان روز ملی سینمای ما تعیین فرمودهاند؛ به همین سادگی و سهولت. البته همین روز هم، بدون در نظر گرفتن چرایی زمان تعیین آن، با دردسر هایی به تقویم مناسبت های کشور وارد شده است.
بی شک وجود روزی تحت عنوان روز ملی سینما به عنوان مناسبتی برای تمجید از زحمتکشان و مرجعی برای بیان برخی مطالبات از سوی اهالی سینما مهم است اما آنچه بیشتر اهمیت دارد نگاهداری بنیان و اساس سینما و تلاش برای حفظ و شکوفایی آن است.
پایان خبر /